نام و نام خانوادگی در گرجی
گرجستان دات جی ای - آیا اسامی مانند "کالادزه" و "پتریاشویلی" برای شما هم آشنا هستند؟ کسی که در گرجستان زندگی یا سکونت کرده باشد بسرعت متوجه می شود که در نامهای خانوادگی گرجی ها پسوندهای -شویلی و -دزه رایج می باشند. این دو پسوند مترادف پسوند "زاده" در نامهای فارسی در نظر گرفته می شوند.
نام "مریم" در بین گرجی ها بسیار رایج است. چون این نام در فارسی نیز همینگونه بکار میرود برای ایرانی ها جالب است. در این گفتار می خواهیم با نامهای گرجی بیشتر آشنا شویم. چه نامهایی بین گرجی ها رایج هستند؟ به غیر از دو مورد فوق، چه پسوندهای دیگری در نام خانوادگی گرجی ها مورد استفاده قرار می گیرند؟
ترکیب نام خانوادگی
در زبان فارسی نام خانوادگی از یک اسم اصلی و پسوند تشکیل می شود مانند نامهای خانوادگی "علیزاده" و "شیرازی"، در این مثالها اسمهای اصلی علی و شیراز می باشند که پسوندهای -ی و -زاده به آنها اضافه شده اند. برای راحتی و رفع ابهام در این مطلب اسم اصلی را بنیان می نامیم بنابراین در مثالهای مذکور شیراز و علی بنیان هستند.
در زبان گرجی هم قاعده فوق بکار می رود بعبارتی دیگر هر نام خانوادگی گرجی دارای بنیان و پسوند می باشد بعنوان مثال در نام خانودگی زورابیشویلی، زوراب یا زورابی بنیان و -شویلی پسوند می باشد. بنیان ممکن است اسم شخص، شهر، روستا، نامی از زبانهای دیگر و غیره باشد. بعنوان مثال در زورابیشویلی بنیان یعنی همان زوراب نامی شاهنامه ای است که در فارسی به آن سهراب می گوییم.
در نام خانوادگی نریمانیدزه Narimanidze بنیان نریمان است که پسوند -دزه به آن اضافه شده است و در نام جاچاریدزه پسوند جاپار می باشد که برخی می گویند همان اسم عربی جعفر است که در گرجی به این شکل درآمده است بعبارت دیگر این نام همان جعفرزاده است.
پسوند در نام خانوادگی
کسی که در گرجستان زندگی کرده باشد نامهایی مانند گورامیشویلی و آباشیدزه را شنیده است . دو پسوند -شویلی (შვილი-) و -دزه (ძე-) در نامهای خانودگی گرجی ها بسیار رایج هستند اینها را معادل پسوند " -زاده " در نامهای خانوادگی ایرانی در نظر می گیرند مانند عباس زاده. نامهای خانودگی با هر دوی این پسوندها را در سراسر گرجستان می توان یافت اما پسوند -دزه در غرب گرجستان و استان آجارا رواج بیشتری دارد و پسوند -شویلی در شرق گرجستان بخصوص کاختی و نیز در میان یهودیان گرجی بیشتر بکار رفته است، تاکید می شود که در هر استانی ممکن است نام خانوادگی افراد دارای یکی از دو پسوند مذکور باشد. برای اطلاعات بیشتر درباره پسوند -شویلی می توانید به مطلب درس زبان گرجی : خانواده مراجعه نمایید.
در میان سوان ها یا اهالی سوانتی رسم است که نام خانوادگی به پسوند -انی (ანი-) ختم شود مانند گازدلیانی (გაზდელიანი) و دادشکلیانی (დადეშქელიანი)که هر دو نامهای خانوادگی در سوانتی هستند. اگر نام خانوادگی کسی به پسوند -انی ختم شود به احتمال زیاد او دارای تبار سوانی است اما در لچخومی Lechkhumi و ایمرتی نیز این پسوند یافت می شود. بعنوان مثال نامهای خانوادگی اخولدیانی (ახვლედიანი) و گلوانی (გელოვანი) مربوط به لچخومی و نامهای خانوادگی یوسلیانی (იოსელიანი) و ژرژولیانی (ჟორჟოლიანი) مربوط به ایمرتی می باشند. نام خانوادگی دادیانی (დადიანი) نیز که پسوند -انی دارد مربوط سامگرلو می باشد و در این منطقه بسیار رایج است.
جهت آشنایی سایر پسوندهای رایج در نامهای خانوادگی گرجی را نام می بریم:
- ــِـ لی ელი مانند تسرتلی، اماشوکلی
- وری ური مانند دنائوری
- ولی ული مانند بوردولی
- شی ში مانند توگوشی، خالواشی، جاشی
- خی ხი مانند مسخی، لاشخی
- ونی ონი مانند باگراتیونی
- تی ტი مانند گلونتی، این نام خانوادگی در منطقه گوریا رایج می باشد.
- دی დი مانند دزولبردی که در ییلاقات شرق گرجستان رایج است.
- رِ რე مانند گالگره
پسوندهای -یا (-ია)، ئوا (-უა)، وا (-ვა)، ری (-რი) در نامهای خانوادگی رایج هستند، اینها مربوط زبان مگرلی می باشند که شاخه ای از زبان گرجی است.
نامهای رایج
رایج ترین نام پسر در گرجستان "گیورگی" و نام دختر "نینو" می باشد. هردوی این اسامی دارای بار مذهبی هستند و به سنت جورج و سنت نینو اشاره می کنند که از قدیسان مسیحی می باشند.
بر اساس آمارهای رسمی رایجترین نامهای پسر در گرجستان به ترتیب عبارتند از:
گیورگی، داویت، نیکولوز، زوراب، الکساندره، لوان، تیموراز، ایراکلی، میخیل، لوکا، گوچا
გიორგი Georg(i)
დავით Davit
ნიკოლოზი Nikoloz(i)
ზურაბი Zurab(i)
ალექსანდრე Aleksandre
ლევანი Levan(i)
თეიმურაზი Teimuraz(i)
ირაკლი Irakli
მიხეილი Mikheil(i)
ლუკა Luka
გოჩა Gocha
نکته: در لیست فوق حرف "i" در آخر برخی از اسامی داخل پرانتز آمده است، گرجی ها به انتهای اکثر اسامی حرف i را اضافه می کنند اما در ترجمه ممکن است این حرف استفاده نشود.
رایجترین نامهای دختر در گرجستان بترتیب عبارتند از:
نینو، مریم، تاماری، نانا، ناتیا، انا، لیا، کتوان، مایا
ნინო Nino
მარიამ Maryam
თამარი Tamari
ნანა Nana
ნათია Natia
ანა Ana
ლია Lia
ქეთევან Ketvan
მაია Maya
بر اساس آمار رسمی منتشره از سوی اداره شهروندی در سال 2012 هفت نام خانوادگی زیر به ترتیب بیشترین رواج را دارند که منطقه مربوط به آن نیز درج می شود:
ბერიძე - بریدزه - آجارا
კაპანაძე - کاپانادزه - ایمرتی
გელაშვილი - گلاشویلی - کارتلی
მაისურაძე - مایسورادزه - کارتلی
გიორგაძე - گیورگادزه - ایمرتی
ლომიძე - لومیدزه - کارتلی
წიკლაური - تسیکلائوری - ( در مناطق مختلف)
واژه های نام و نام خانوادگی در زبان گرجی
برای تکمیل مطالب در پایان یادآوری می شود که نام در زبان گرجی ساخلی و نام خانوادگی گواری می باشد:
სახელი sakheli نام
გვარი gvari نام خانوادگی
نظرات
ارسال یک نظر